Wat doet steenmeel met CO2?
Afbeelding gegenereerd met PicsArt, bewerkt.
Steenmeel legt CO2 vast in de bodem
Als steenmeel wordt blootgesteld aan water en lucht, bindt het zich aan het broeikasgas CO2. De CO2 wordt zo langdurig opgeslagen in vaste vorm.
Hoeveel CO2? Dat weten we nog niet; daarvoor willen wij juist onderzoek doen. Voorlopig gaan we uit van netto
0,24 ton CO2
per ton steenmeel
Als dit klopt, is steenmeel een krachtig middel om op grote schaal in te zetten tegen klimaatverandering.
Cijfers over CO2-vastlegging in bosbodem
Afbeelding: Build-a-soil.com
Fijne korrels werken het beste
Hoe kleiner de korrel, hoe sneller steenmeel verweert. Voor het klimaat is het goed als dit heel snel gebeurt, maar voor de bosbodem mag het ook weer niet te snel gaan.
Voor dit project (toepassing in bosbodem) gaan we uit van een gewenste:
korrelgrootte 20 µm
Deze korrelgrootte is relatief makkelijk te produceren, verweert in een goed tempo en geeft geen risico op fijnstof.
Afbeelding gegenereerd met NightCafé AI Generator
In de bosbodem gaat het sneller
Een plek met relatief veel vocht en veel CO2... dat is de bosbodem. De humuslaag houdt veel vocht vast. Hier leven bodemschimmels, die steenmeel actief kunnen afbreken... en die veel CO2 uitademen.
Door deze factoren kan basalt in een bosbodem veel sneller verweren. We gaan daarom uit van
5% per jaar verwering
bij de hiervoor genoemde korrelgrootte van 20 µm.
Meer over korrelgrootte en bosbodem
Bronnen en achtergronden
Afbeelding: PXFuel (free for commercial use)
Hoe gestolde lava verandert in vruchtbare bodem
Niet elk type steen is geschikt om CO2 te binden. De gesteentes die hier goed in zijn, zijn zonder uitzondering vulkanische gesteentes: lava die na een vulkaanuitbarsting is gestold.
Planten kunnen niet zomaar op lava groeien: het steen moet eerst verweren tot kleinere korrels (zand, leem en klei). Maar als dat eenmaal gebeurd is, zijn vulkanische bodems de meest vruchtbare bodems op aarde.
De vruchtbaarheid is te danken aan de vele mineralen die in lava voorkomen. Basalt is de meest voorkomende soort gestolde lava. Het bevat relatief weinig silicium, waardoor het als lava makkelijk stroomt en gassen loslaat.
Doordat het tijdens het stollen gassen loslaat, is de structuur van basalt poreus. En dat maakt weer dat het vocht vasthoudt en beschutting biedt aan kleine organismen, waardoor het relatief snel kan verweren.
Project Carbdown bindt CO2 met steenmeel op landbouwgrond
Met de gedachte om steenmeel uit te strooien als klimaatinstrument wordt al langer geëxperimenteerd. Er zijn experimenten met zeewater, op stranden en in bermen. Maar één van de meest veelbelovende oppervlakten voor steenmeel is: de landbouw.
Net als in bos kan gemalen steenmeel helpen om uitgeputte bodems te herstellen en ondertussen legt het CO2 vast. Project Carbdown is een van de verst gevorderde experimenten op dit vlak.
Afbeelding: Project Carbdown
Afbeelding: ClimateScience.org
Verwerend steen reguleert het klimaat
CO2 wordt in de atmosfeer gebracht door verbranding, en biologische processen (uitademing, vertering), maar ook via 'abiotische' wegen zoals vulkanen.
Er zijn ook abiotische processen die CO2 juist uit de lucht halen. Als vulkanisch gesteente aan de oppervlakte komt en nat wordt, bindt CO2 zich aan mineralen in het steen.
Dit proces gaat traag, maar de hoeveelheid verwerende steen op aarde is groot, waardoor gesteente toch een forse impact heeft: verwerend steen legt 1,1 gigaton per jaar vast, evenveel als de volledige uitstoot van Japan.
Leuk weetje: als er nieuwe gebergtes ontstaan, groeit die impact. Zo heeft de vorming van de Himalaya vanaf 50 miljoen jaar geleden veel CO2 uit de lucht getrokken en bijgedragen aan het begin van de ijstijden.